ภาพคนในงานจิตรกรรม
คนก็คือพวกเราทุกคน
และคือตัวของศิลปินด้วย คนจึงเป็นรูปร่างที่มีเนื้อหาเกี่ยวข้องกับชีวิต
ความรู้สึก นึกคิด ต่างๆ นานากับตัวศิลปินมากที่สุด แม้กระทั่งผู้ดูก็เป็นคนเหมือนกันย่อมให้ความสนใจกับเนื้อหาที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับตนมากไม่น้อยไปกว่าศิลปิน
ภาพคนที่อยู่ในศิลปะก็มีอยู่มากมายหลายประเภทนอกเหนือจากงานจิตรกรรมก็ยังมีงานศิลปะประเภทอื่นๆ
อีก เช่น ประติมากรรม ภาพพิมพ์ สื่อผสมอื่นๆ อีกมากมาย แต่การจัดการความรู้ในที่นี้ได้นำเอาภาพคนที่อยู่ในงานจิตรกรรมขึ้นมาพูดคุยเพื่อจัดการความรู้เท่านั้น
เพราะในงานจิตรกรรมที่มีภาพคนก็มีรายละเอียดต่างๆ ที่น่าสนใจในการที่จะศึกษาและร่วมรวมข้อมูลความรู้เอาไว้เพื่อใช้ในการศึกษาหาความรู้กันต่อไป
ภาพวาดอันโด่งดัง Moan
Lisa ศิลปิน Leonardo da Vinci
ที่มา
:
th.wikipedia.org/wiki/ไฟล์:Mona_Lisa,_by_Leonardo_da_Vinci,_from_C2RMF_retouched.jpg
(5,
2559)
ภาพคนที่อยู่ในงานจิตรกรรมเป็นรูปแบบวิธีการที่ศิลปินให้ความสนใจนำมาใช้เป็นแรงบัลดาลใจสำคัญในการสร้างสรรค์มาแล้วมากมายตั้งแต่อดีต
ตั้งแต่ในยุคแรกๆ ของการสร้างสรรค์งานจิตรกรรมที่มีภาพคนมักถูกนำไปใช้ในการรับใช้ศาสนา
เนื้อหาประวัติของบุคคลสำคัญที่เป็นศาสดาในศาสนา ประวัติศาสตร์ ประวัติของบุคคลสำคัญ
เช่น ผู้นำ กษัตริย์ผู้ครองเมือง หรือเศรษฐีผู้มั่งคั่งร่ำรวยจนสามารถว่าจ้างศิลปินให้เขียนรูปของตน
หรือบุคคลในครอบครัว ในยุคต่อๆ มาที่ศิลปินเริ่มบันทึกภาพชีวิตผู้คน ความเป็นอยู่
การใช้ชีวิต การแสดงอารมณ์ความรู้สึกต่างๆ ที่เห็นหรือต้องการสื่อ
นั่นอาจเป็นเพราะ คนก็คือสิ่งที่อยู่ในสังคมคือ สิ่งที่ถ่ายทอดเนื้อหาของความเป็นสังคม
ความคิด ความรู้สึกต่างๆ ของศิลปินได้อย่างตรงชัด
มาถึงยุคปัจจุบัน ศิลปินหลายท่านยังนำเอาคนมาใช้เป็นสื่อในการแสดงออกถึงความคิด
ความรู้สึก เพื่อสื่อสารไปสู่ผู้ดู
ในยุคที่การสื่อสารเข้าถึงผู้คนได้แทบทั่วทุกทิศเช่นนี้ ผู้คนจำนวนมาก
ทำให้เกิดการสร้างสรรค์ที่น่าสนใจเกี่ยวกับภาพคน
ขึ้นมามากมายที่น่าสนใจให้การศึกษารวบรวม
ตัวอย่างภาพ
The Last Supper, 1498 มีเนื้อหาเกี่ยวกับคริสต์ประวัติ
โดย ศิลปิน Leonardo
da Vinci
ที่มา : th.wikipedia.org/wiki/เลโอนาร์โด_ดา_วินชี (5, 2559)
งานจิตรกรรมไม่ได้ถูกจำกัดไว้ที่การสร้างสรรค์วิธีใดวิธีหนึ่งแต่ยังถูกสร้างสรรค์ไว้ในรูปแบบต่างๆ
หลายประเภทด้วยกัน พอแยกออกได้ดังนี้
ประเภทของภาพคนในงานจิตรกรรม
1. เหมือนจริง
(Realistic) ศิลปินรักษาความเป็นต้นแบบไว้สูง ให้ความสำคัญกับทุกๆ
ส่วนภายในภาพพร้อมทั้งพยายามให้การเก็บรายละเอียดไว้ให้มากที่สุด โดยที่ยังแสดงอารมณ์ความรู้สึกออกทางรูปทรงและสีด้วย
ภาพตัวอย่างผลงานในแบบเหมือนจริง
ศิลปิน :
Serge Marshennikov
ที่มา
:
http://www.welikeviral.com/kid-photographs-something-amazing.html (5, 2559)
2. กึ่งเหมือนจริง
(Semi-Realism) รูปทรงมีที่มาจากของที่มีอยู่จริงแต่ถูกตัดทอนลงไปบางส่วน
แต่ก็ยังมีความจริงอยู่จนทำให้รู้ได้ว่ารูปทรงนั้นมีที่มาจากสิ่งใด
ภาพตัวอย่างผลงานแบบกึ่งเหมือนจริง ศิลปิน Fuco Ueda
ที่มา : http://www.mymodernmet.com/profiles/blogs/fuco-ueda-flower-of-memory-show
(5, 2559)
3. เหนือจริง
(Surrealism)
คือ ความฝันของศิลปิน เป็นจินตนาการที่ถูกเพิ่มเข้าไว้ในภาพของความเป็นจริง
ศิลปินมักใช้ภาพของความเป็นจริงที่มีอยู่แล้วมาจินตนาการเพิ่มเข้าไป ตัวอย่างเช่น
งานของ Rene
Magritte เขานำภาพของคนในช่วงล่าง มาใส่กรงนกเพื่อเป็นลำตัวของคน
มีมือที่โผ่จากผ้าที่คลุมกรงนกมือข้างนึ่งถือไม้เท้า และมืออีกข้างจับกระเป๋าเอาไว้ข้างลำตัว
วางหมวกไว้ด้านบนเพื่อให้รู้สึกว่าเป็นส่วนหัว จะเห็นได้ว่าศิลปินนำ
กรงนกที่เป็นสิ่งของ มารวมกันกับส่วนต่างๆ ของร่างกาย
ประกอบกันขึ้นได้รูปทรงใหม่ที่โลกความเป็นจริงไม่มีอยู่
ภาพตัวอย่างผลงานในแบบเหนือจริง
ศิลปิน Rene
Magritte
ที่มา
: http://www.wikiart.org/en/rene-magritte/the-therapeutist-1937 (5, 2559)
4. กึ่งนามธรรม
(semi
abstract) รูปทรงมีที่มาจากคน ถูกตัดทอนไปมากแต่เมื่อดูแล้วยังสามารถรู้ได้ถึงที่มาของรูปทรง
ศิลปินมักใช้ เส้น สี
น้ำหนักต่างๆแสดงถึงอารมณ์ความรู้สึกบางอย่างมากกว่าที่จะแสดงความหมายของรูปทรงที่เห็นตรงหน้า
ศิลปิน Marten Jansen
ที่มา
:
http://loco-notions.blogspot.com/2009/03/i-really-enjoy-these-abstract-paintings.html
(5, 2559)
5. แนวประเพณี
ศิลปินได้รับอิทธิพลจากภาพแนวประเพณีของแต่ละท้องถิ่นที่คุ้นเคย ซึ่งล้วนแล้วแต่มีบุคลิคที่แตกต่างกันไปตามแต่ความเป็นอยู่
ภูมิอากาศ วัฒนธรรม ฯลฯ โดยใช้รูปแบบและวิธีการที่ก็จะมีลักษณะเฉพาะที่มีความแตกต่าง
หรือใกล้เคียงกันตามภูมิศาสตร์ ส่วนใหญ่งานแนวประเพณีทางฝั่งเอเชียมักวาดรูปแบบอุดมคติรูปร่าง
รูปทรงมักถูกสร้างสรรค์ ตัวทอนมาจนลงตัวอ่อนช้อยงดงาม ลงสีแบบเรียบๆ แล้วตัดเส้น บางครั้งมีการนำแผ่นทองมาปิดเพื่อให้เกิดความสวยงามวิจิตรบรรจงมากยิ่งขึ้น
ภาพตัวอย่าง
จิตรกรรมฝาผนังที่วัดพระแก้ว หรือ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม
ที่มา : http://www.naryak.com/forum/printview.php?f=12&t=44&start=15
(5/2559)
เทคนิควิธีการที่ใช้ในการสร้างสรรค์ มีหลากหลายมาก
และผลที่ได้รับก็มีความแตกต่างกันออกไปตามแต่ชนิดของเทคนิคที่ใช้ ดังต่อไปนี้
1. สีน้ำมัน
(Oil
Color) ศิลปินนิยมใช้สีน้ำมันในการสร้างสรรค์ภาพจิตรกรรมตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่
13 เป็นสีที่ใช้ตัวละลายด้วยน้ำมัน เช่น น้ำมันสน น้ำมันลินสีด เป็นสีชนิดแห้งช้า
เป็นสีที่จิตรกรนิยมใช้ ลักษณะของสีดูมันวาว ทำให้ภาพเขียนดูมีชีวิตชีวา
ที่มา :
http://blazepress.com/2014/06/20-amazing-examples-hyper-realistic-art/ (5/2559)
2. สีน้ำ
(Water Color) เนื้อสีทำจากพลาสติกมีลักษณะโปร่งแสง ใช้น้ำเป็นตัวทำละลาย
ด้วยลักษณะที่ใสของสีที่ทาลงบนกระดาษทำให้ภาพดูมีความสดใสค่อนข้างสูง
มักนิยมใช้ในการวาดภาพทิศทัศน์ เพราะสีแห้งเร็ว สามารถบันทึกภาพในระยะเวลาสั้นๆ
ได้เป็นอย่างดี
ภาพตัวอย่างการใช้สีน้ำ ศิลปิน Liu Yungsheng
ที่มา :
http://www.mymodernmet.com/profiles/blogs/liu-yunsheng-watercolours (5, 2559)
3. สีอะคริลิค
(Acrylic Color) เป็นสีที่ใช้ตัวทำละลายเป็นน้ำ มีความสดใส
แต่จะน้อยกว่าสีน้ำมัน แห้งเร็วมาก มีความทึบแสง
ลักษณะของสีเมื่อนำมาใช้จะคล้ายกับสีน้ำมัน แต่จะไม่มันวาวเท่า
ที่มา : http://twistedsifter.com/2014/03/hyperrealistic-still-life-paintings-jason-de-graaf/
(5/2559)
4. สีฝุ่น
(Tempera) ตัวสีจะมีเนื้อเป็นผงบดละเอียด มักมีที่มาจากธรรมชาติ
เช่น ดิน หิน พืช เวลาใช้ผสมด้วยกาวและน้ำ ใช้เขียนตั้งแต่ในยุคแรกๆ ของภาพเขียนส่วนใหญ่จะพบเป็นภาพเขียนตามผนังต่างๆ
เช่น วัด โบสถ์ วิหาร เป็นต้น
ศิลปิน
Raffaello Sanzio da Urbino
ที่มา
:
th.wikipedia.org/wiki/สีฝุ่นเทมเพอรา (5, 2559)
5. สีโปสเตอร์
(Poster Color) เป็นสีชนิดฝุ่นที่ผสมด้วยกาวแล้วบรรจุเป็นขวดแบบสำเร็จรูป
ทำละลายด้วยน้ำ มีความทึบแสง เป็นสีที่นำมาผลิตเพื่อให้ใช้งานง่าย
เมื่อเปิดฝาแล้วสามารถนำมาใช้ได้ทันที
ภาพตัวอย่างการใช้สีโปสเตอร์ ศิลปิน
Mahesh
lonkar
ที่มา : https://www.behance.net/gallery/1086669/poster-color-work (5, 2559)
6. สีชอล์ค
(Pastel) เป็นสีฝุ่นที่นำไปอัดเป็นแท่ง
ผสมขี้ผึ้งหรือกาวยางไม้เข้าไปด้วย
ภาพตัวอย่างการใช้สีชอล์ค
ศิลปิน Nicholas
De Grandmaison
ที่มา
:
http://www.mayberryfineart.com/artwork/AW2060 (5, 2559)
7. สีหมึก
(Ink) ตัวทำละลายเป็นน้ำ มีสีดำ เป็นสีที่ผลิตขึ้นเพื่อนำไปใช้ในการเขียนตัวอักษร
แต่ศิลปินก็นิยมนำมาใช้ในการวาดรูปด้วย บางครั้งมักถูกนำไปใช้ในการวาดภาพการตูน ไม่ว่าจะเป็นการตูนล้อการเมือง
หรือการตูนที่สร้างสรรค์เพื่อความบันเทิงต่างๆ
ภาพตัวอย่างการใช้สีหมึก ศิลปิน Mike Parsons
ที่มา : http://www.heyapathy-comics-art.com/pen-and-ink-artist.html (5, 2559)
8. ดินสอดำ
เกิดจากแกรไฟต์ (แร่ดินสอดำ) กับผงถ่านเติมน้ำ แล้วอัดเป็นแท่ง
เพื่อใช้ในการขีด เขียน วาดเส้น เพื่อสะดวกในการเขียนภาพ
ศิลปินมักนำไปใช้ในการฝึกหัดวาดรูปตั้งแต่เริ่มต้นเรียนศิลปะ
ไปจนถึงสามารถนำไปสร้างสรรค์ศิลปะขึ้นสูง
ที่มา : http://blazepress.com/2014/06/20-amazing-examples-hyper-realistic-art/
(5,
2559)
9. ถ่านชาโคล
(Charcoal) เป็นแท่งถ่านสีดำ ใช้วาดเส้น จะไม่มีปลอกหุ้มเหมือนกับดินสอดำ
สามารถวาดภาพโดยมีเนื้อที่ในการปาดป้ายกว้างกว่าดินสอดำมาก
ภาพตัวอย่างการใช้ถ่านชาโค
ศิลปิน Daisy
ที่มา : http://blazepress.com/2014/06/20-amazing-examples-hyper-realistic-art/ (5/2559)
10. สีไม้
(Crayon)
เป็นสีผงละเอียด ผสมขี้ผึ้งหรือไขสัตว์ นำมาอัดเป็นแท่งรูปแบบดินสอไม้
ทำให้สะดวกในการใช้ เช่นเดียวกับดินสอดำ
แต่จะแตกต่างกันตรงที่ผลิตออกมาหลากหลายสีมาก
ภาพตัวอย่างการใช้สีไม้
ศิลปิน Jose Vergara
ที่มา
: http://www.panamericanworld.com/en/article/hyperreal-and-vertiginous-artist-jose-vergara-redosking (5/2559)
11. สีเทียน
(Oil
Pastel) เป็นสีชนิดฝุ่น ผสมกับไขมัน หรือขี้ผึ้ง แล้วอัดเป็นแท่ง
คล้ายกับสีชอลค์แต่ตัวผสมจะเป็นชนิดไขมัน มีความมันวาวกว่าเมื่อนำไปใช้
ภาพตัวอย่างการใช้สีเทียน
ศิลปิน Nicholas
De Grandmaison
ที่มา
:
http://www.mayberryfineart.com/artist/nicholas_de_grandmaison?p=2 (5, 2559)
12. ปากกาลูกลื่น
(Ball point pen) คือ ปากกาที่มีปลายเป็นลูกเหล็กเล็กๆ
ที่หมุนได้เพื่อกันหมึกสีที่อยู่ภายในแท่งไม่ให้หยดเลอะเทอะ มักใช้ในการเขียนตัวหนังสือ
บันทึกข้อความเป็นตัวอักษรมากกว่าที่จะนำมาใช้ในการสร้างสรรค์ผลงานศิลปะ
แต่ก็มีศิลปินบางคนให้ความสนใจและเห็นความพิเศษที่แตกต่างของผลที่ได้รับจากการวาดด้วยปากกาลูกลื่นด้วยเช่นกัน
ที่มา
:
http://blazepress.com/2014/06/20-amazing-examples-hyper-realistic-art/ (5/2339)
13. เทคนิคผสม
(Mix
media) มีการใช้วัสดุอุปกรณ์อื่นๆ นอกเหนือจากการใช้สีมาประกอบกันเข้าภายในภาพ
วัสดุอุปกรณ์และวิธีการที่ใช้ในการสร้างสรรค์แทบไม่จำกัดประเภท เช่น กระดาษ ไม้
โลหะ ผ้า ฯลฯ
ที่มา : http://www.neatorama.com/2014/01/13/Portraits-Made-From-Collaged-Specimens/
(5, 2559)
14. การถ่ายภาพ
( Photograph)
ศิลปินถ่ายทอดอารมณ์ความรู้สึกผ่านทางการบันทึกภาพ ด้วยการเลือกเนื้อหาและมุมมองของศิลปิน
ทำให้ภาพถ่ายมีความพิเศษยิ่งไปกว่าการถ่ายรูปเล่นทั่วๆ ไป
ภาพตัวอย่างการใช้การถ่ายภาพ ศิลปิน Jill Greenberg
ที่มา
:
http://clampart.com/2012/04/end-times/#/15 (5, 2559)
แนวความคิดของการสร้างสรรค์ศิลปะ นั้นมีหลากหลายขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของศิลปินด้วย
สรุปให้พอเป็นตัวอย่างที่เห็นได้ชัด ดังต่อไปนี้
1. แนวคิดเกี่ยวกับการบันทึกชีวิตของผู้คน
ความเป็นอยู่ การใช้ชีวิต ประเพณี การละเล่นต่างๆ
The Midday Nap (1894) ศิลปิน Paul
Gauguin
ที่มา : en.wikipedia.org/wiki/Paul_Gauguin (5, 2559)
2. แนวคิดเกี่ยวกับศาสนา
แทบทุกยุคที่ผ่านมา มักมีเรื่องราวของศาสนาเข้ามาเป็นส่วนเกี่ยวข้องกับงานศิลปะอย่างแยกไม่ออก
ทั้งโดยตั้งใจ หรือไม่ตั้งใจก็ล้วนแล้วแต่ ศิลปะทำงานรับใช้ศาสนา
ทำหน้าที่สอนผู้คนในเรื่องคำสอนของศาสนาต่างๆ บางครั้งเป็นเรื่องราวของประวัติของศาสดา
บางครั้งเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับผลของการกระทำต่างๆ ฯลฯ
รูป Pieta ศิลปิน
Botticelli Sandro
ที่มา :
commons.wikimedia.org/wiki/File:Pietà_Botticelli_(Monaco).jpg
3. แนวคิดจินตนาการ
เกิดจากความคิดฝันของศิลปิน แม้มีที่มาของความเป็นจริงอยู่ แต่สิ่งที่ศิลปินคิดฝัน
ทำให้รูปทรงที่เกิดขึ้นใหม่มีลักษณะที่แตกต่างไปจากเดิมที่เคยเป็น
ที่มา
:
http://pictify.saatchigallery.com/291633/soft-construction-with-boiled-beans-premonition-of-civil-war
(5, 2559)
4. สะท้อนสังคมในช่วงเวลานั้นๆ
เป็นอย่างไร ข่าวสารต่างๆ ความเป็นไปของสังคม การเมืองที่เกิดขึ้นในแต่ละช่วงของเวลา
ศิลปินก็เป็นคนที่อยู่สังคมย่อมได้รับความรู้สึกต่างๆ ที่มากระทบเช่นกัน
แต่ต่างกันตรงศิลปินนำความรู้สึกที่มีมาสร้างสรรค์เป็นผลงานศิลปะ
ศิลปิน Francisco Goya
ที่มา :
https://www.hawaii.edu/powerkills/WF.CHAP5.HTM (5, 2559)
องค์ประกอบ องค์ประกอบที่ใช้จะเป็นตัวบอกว่าศิลปินกำลังต้องการเน้นในการแสดงออกเกี่ยวกับสิ่งใดเป็นพิเศษ
และเนื้อหาสาระเกี่ยวพันกับเรื่องใดโดยตรง ดังต่อไปนี้
1. เน้นบางส่วนของรูปทรง
รูปทรงจะถูกจัดให้อยู่กลางภาพมีขนาดที่ใหญ่ และมีรายละเอียดค่อนข้างมาก เช่น
เน้นไปที่ใบหน้าของคน ศิลปินต้องการเน้นรายละเอียดของคนๆ
หนึ่งที่มีความน่าสนใจในร่องรอยของผิวพันธ์ ริ้วรอยของคนที่บอกเราให้ทราบว่าเป็นใคร
มาจากไหน อายุเท่าไหร่ บอกได้ถึงการใช้ชีวิตของคนผู้นั้น
ศิลปิน Simon Hennessey
ที่มา :
http://www.amusingplanet.com/2013/08/hyper-realistic-paintings-by-simon.html
2559)
2. มุมมองครึ่งตัว
มุมมองแบบนี้ต้องการเน้นไปที่ตัวบุคคลเป็นหลัก
ความแตกต่างของการต้องการแสดงออกถึงความเป็นบุคลิคที่แตกต่างของแต่ละคน หน้าตา
เครื่องแต่งกาย การแต่งหน้าแต่งตา การวางท่าทางของแต่ละคน
ภาพคนครึ่งตัว La Berceuse Portrait Of Madame Roulin ของ Vincent
Van Gogh
ที่มา :
http://ayay.co.uk/background/paintings/vincent_van_gogh/la-berceuse-portrait-of-madame-roulin/
(5, 2559)
3. มุมมองแบบเต็มตัว
มักมีเนื้อเรื่องที่เกี่ยวข้องกับท่าทาง
หรือการแต่งกายของคนเข้าไปร่วมด้วยเพื่อสื่อความหมายที่ต้องการแสดงออกให้สมบูรณ์
ทำให้มีความจำเป็นต้องแสดงออกให้เห็นคนทั้งตัว
ศิลปิน Teresa Elliott
ที่มา :
http://www.welikeviral.com/kid-photographs-something-amazing.html
4. มุมที่ไกลออกไป
หรือแบบทิวทัศน์ ภาพแบบนี้จำเป็นต้องมีภาพทิวทัศน์เพื่อประกอบให้เนื้อหาของคนสมบูรณ์ขึ้น
ศิลปิน Winslow Homer
ที่มา : http://www.winslowhomer.org/snap-the-whip.jsp (5, 2559)
5. ภาพที่แสดงถึงสังคมมนุษย์
มุมมองของคนจำนวนมากๆ รวมกันอยู่ในภาพๆ หนึ่ง
ศิลปินอาจต้องการแสดงกิจกรรมบางอย่างที่มีคนจำนวนมากมายเข้ามาสนับสนุนเพื่อให้ภาพดูสมจริงตามเนื้อหาที่ต้องการแสดงออก
ศิลปิน
Pierre-August Renoir
ที่มา
:
http://www.josevivas.fr/Sauvegarde/images/Histoire/Les%20sociabilit%C3%A9s%20au%20XIX%C3%A8me%20si%C3%A8cle/Renoir%20Moulin%20de%20la%20galette3.jpg
(5, 2559)
ภาพคนในงานจิตรกรรมเป็นเรื่องราวที่น่าศึกษาหาความรู้เป็นอย่างมาก ยิ่งเมื่อได้ศึกษาเพิ่มเติมมากยิ่งขึ้นแล้ว
ยิ่งเป็นสิ่งที่น่าจะค้นคว้าให้ละเอียดต่อไปเป็นอย่างยิ่ง
อาจเป็นด้วยเสน่ห์ของความเป็นภาพคนที่มีเนื้อหาเกี่ยวกับชีวิตผู้คนที่มีมุมมองที่แตกต่างออกไป
เหมือนเราได้ตามศิลปินออกไปดูชีวิตผู้คนที่หลากหลาย
ทำให้ความน่าสนใจของการสร้างสรรค์ภาพคนยังคงมีต่อไป
ทั้งที่ดำเนินมาแล้วตั้งแต่อดีต มายังปัจจุบัน และดำเนินต่อไปในอนาคตอีกยาวไกล
คนก็น่าจะยังเป็น รูปทรงที่ถูกศิลปินนำมาสร้างสรรค์ในแบบกันต่อไปอย่างไม่สิ้นสุด
